ใบความรู้
มารยาทชาวพุทธ ศาสนพิธี การปฏิบัติตน ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
มารยาทชาวพุทธ การจัดภัตตาหารถวายพระสงฆ์…
อาหารต้องห้ามของพระภิกษุ.
1.เนื้อสัตว์ที่ต้องห้าม เช่น เนื้อมนุษย์,ช้าง,ม้า,สุนัข,งู,ราชสีห์เสือโคร่ง,เสือเหลือง,หมี,เสือดาว
2.ของดิบที่ยังไม่สุกด้วยไฟ
3.เนื้อสัตว์ที่ฆ่าเจาะจง นำมาทำอาหารให้พระภิกษุโดยตรง
4.ผลไม้ที่มีเมล็ด เช่น เงาะ มะม่วง.
5.อาหารที่มีสุราผสม
การจัดแครี่องไทยธรรมถวายพระสงฆ์.
1.อาหาร ยกเว้นบุหรี่ หมากพลู ถือเป็นสิ่งเสพย์ติด
2.เครื่องนุ่งห่ม ได้แก่ สบง จีวร สังฆาฏิ รัดประคด ย่าม
3.เครื่องประกอบในการที่อยู่อาศัยและเครื่องใช้อื่นๆที่จำเป็น เช่น โต้ะ เก้าอี้ เสื่อ มุ้ง หมอน ผงซักฟอก สบู่ ยาสีฟัน แปรงสีฟัน
4.ยารักษาโรค ได้แก่ ยาต่างๆรวมทั้งเภสัช 5 ชนิด คือ เนยขัน เนยใส น้ำมัน น้ำผึ้ง น้ำอ้อย. ไม่ควรถวายเงิน.
ศาสนพิธี….การทอดผ้าป่ามีระเบียบปฏิบัติสืบทอดต่อกันมาเป็นประเพณี ตามพุทธบัญญัติ .
พิธีทอดผ้าป่า…มีมาแต่สมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้าไม่ทรงอนุญาตให้ภิกษุรับจีวรจากคฤหัสถ์ ให้ใช้ผ้าบังสกุล (ผ้าเปื้อนฝุ่น) คือผ้าที่ไม่มีเจ้าของทิ้งอยู่ตามที่ต่างๆ เช่น ตามกองขยะ ในป่า ผ้าห่อศพ นำมาทำความสะอาด เย็บต่อกันเป็นผืน ย้อมเพื่อปกปิดรอยเปื้อน เสร็จใน 10 วัน ถ้าไม่เสร็จต้องสละผ้านั้น ชาวบ้านได้นำผ้าที่เป็นผืนสำเร็จเรียบร้อยแล้ว มาทิ้งตามป่า เพื่อให้พระภิกษุได้เก็บเอาไปใช้ได้เลย จึงนิยมทำกันอยู่ และตกทอดมาจนถึงทุกวันนี้.
วิธีการทอดผ้าป่า ทำดังนี้.
1.จัดหาผ้าสบงหรือจีวร พร้อมทั้งเครื่องบริขารอื้นๆพร้อมบรรจุลงในชะลอม กระจาด กระถาง ภาชนะอื่นๆแล้วเอากิ่งไม้มาปักลงในภาชนะนั้น ตกแต่งเครื่องบริขารต่างๆ รวมนำผ้ามาผูกห้อยคามกิ่งไม้.
2 นำผ้าป่าไปที่วัด มีการแห่แหนเป็นขบวนไปให้ครึกครื้น มาถึงวัดแล้วรออยู่จนพระท่านมาชักผ้าป่า คำกล่าวถวายผ้าป่า ดังนี้..
( อิมานิ มย๋ ภน,เต ปิสุกูลจีวรานิ สป,ปริวารานิ ภิกขสงสส
โอโนชยาม สาธุโน ภนเต ภิกขสงโฆ อิมานิ ปิสกูลจีวรานิ
ปฏิคคนหาตุ อ๋มหาท๋ ทีฆรตต๋ ทีตาย สุขาย..)
คำแปล…ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอน้อมถวายผ้าบังสุกุลจีวร กับทั้งเครื่องอันเป็นบริวารเหล่านี้แต่พระภิกษุสงฆ์ ขอพระภิกษุสงฆ์จงรับผ้าบังสุกุลจีวรกับทั้งเครื่องอันเป็นบริวารเหล่านี้ ของข้าพเจ้าทั้งหลาย เพื่อประโยชน์และความสุขแก่ข้าพเจ้าทั้งหลาย สิ้นกาลนาน เทอญ.
การทอดกฐิน…เป็นงานบุญที่มีปีละครั้ง ถวายตามกาลสมัย แรม 1ค่ำเดือน11 ถึงวันขึ้น15ค่ำเดือน12 ( กฐิน แปลว่า ไม้สะดึง )
วิธีการทอดกฐิน.
1 จองกฐิน ณ. วัดใด
2 เตรียมการ จัดหาเครื่องกฐิน
3 วันงาน จะทอดตอนเช้าก่อนเพล
4 การถวายผ้ากฐิน โดยไม่เจาะจงพระรูปใดรูปหนึ่งพระที่รับผ้ากฐินได้ต้องมีคุณสมบัติ คือ เป็นพระเถระ รู้ธรรมวินัยดี และถวายในโบสถ์ต่อหน้าพระประทาน.
คำถวายกฐิน…(อิม๋ สปริวาร๋ กสินจีวรท๋สส๋ โอโณชยาม ท๋คิยม๋ปิ อิม๋ สปริวาร๋ กฐินจีวรทุสส๋ สงนสส๋ โอโณชยาม ตติยมปิ อิม๋ สปริวาร๋ กฐินจีวรทุสส๋ โอโณชยาม.)
คำแปล ..ข้าพเจ้าทั้งหลาย ข้อน้อมถวาย ผ้ากฐินจีวร กับทั้งบริวารนี้แต่พระสงฆ์ แม้ครั้งที่สอง ข้าพเจ้าทั้งหลาย ๆลๆ แม้ครั้งที่สาม ข้าพเจ้าทั้งหลายๆลๆ รับแล้วจงกรานกฐิน ด้วยผ้านี้ เพื่อประโยชน์และความสุข แก่ข้าพเจ้า ทั้งหลาย สิ้นกาลนาน เทอญ
การปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา.
มีความเกี่ยวข้องกับ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ หลักธรรม และ
พิธีกรรมที่ปฏิบัติในวันนั้นๆ. มี 5 วัน คือ
1. วันมาฆบูชา 2. วันวิสาขบูชา
3. วันอาสาฬหบูชา 4. วันเข้าพรรษา 5. วันออกพรรษา
วันมาฆบูชา แปลว่า การบูชาในเดือนมาฆะ ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้า คือ
วันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงโอวาทปาติโมกช์ หรือ เรืยกว่า จาตุรงคสันนิบาต ประกอบด้วย องค์ 4 คือ.
1. พระภิกขุจำนวน 1250 รูปมาประชุมโดยมิได้นัดหมาย.
2. พระภิกขุเหล่านั้นล้วนเป็นพระอรหันต์ทั้งสิ้น
3. พระภิกขุล้วนเป็นเอหิภิกขุอุปสัมปทา คือ พระพุทธเจ้า บวชให้ทั้งสิ้น
4. เป็นวันเพ็ญเดือนมาฆะ
วันที่พระพุทธองค์ทรงปลงอายุสังขาร ที่ปาวาลเจดีย์แค้วนวัชชี
ข้อควรปฏิบัติในวันมาฆบูชา
น้อมใจระลึกถึงองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ปฏิบัติตน บำเพ็ญกุศลโดยการทำบุญตักบาตร ไปวัด ฟังเทศน์
สวดมนต์ เลี้ยงพระไปเวียนเทียนเป็นพุทธบูชา
วันออกพรรษา คือ วันที่พระสงฆ์อยู่จำพรรษาครบ 3 เดือน วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 สงฆ์ทำอุโบสถสวดปาติโมกข์ (คือทบทวนวินัย 227 ข้อ ทำปวารนา หมายถึง เปิดโอกาสให้เตือน หรือสงสัยใน ความ ประพฤติ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากดาวดึงส์เทวโลกเพื่อโปรดพระพุทธมารดา เป็นการทำบุญ เรียกว่า ตักบาตรเทโว…
ข้อควรปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา.
1. น้อมจิต ให้บริสุทธิระลึกถึง พระรัตนตรัย
2. การทำบุญ ใส่บาตร
3. การช่วยชีวิตเพื่อนมนุษย์และสัตว์ การบริจาคทรัพย์ ปล่อยสัตว์ที่จะถูกฆ่า ถูกคุมขัง เช่น ปล่อย ปลา นก
4. การรักษาศีล 5 ฝึกสมาธิ สวดมนต์ ไหว้พระ
5. ฟังธรรมเทศนาที่วัด ๆลๆ.
