เมื่อมารดาหวังบุตรสุดประเสริฐ ให้มาเกิดในครรภ์ทันประสงค์
ย่อมบวงสรวงเทวฤทธิจิตจำนง ขอให้ส่งเทพเจ้ามาเข้าครรภ์
แม่ทราบชัดว่าบัดนี้มีครรภแล้ว จิตผ่องแผ้วปรีเปรมเกษมสันต์
บำรุงกายให้สดชื่นทั้งคืนวัน ถนอมขวัญบุตรในท้องประคองมา
ครั้นใกล้วันครรภแก่แม่จะคลอด เที่ยวพร่ำพรอดไต่ถามยามหรรษา
กับผู้รู้ครูเฒ่าเจ้าตำรา บุตรเกิดมาวันใดฤกษ์ไหนดี
เมื่อรู้ความตามท่านอาจารย์บอก จิตไม่กลอกตั้งตรงอยู่คงที่
ภาวนาทุกคืนชื่นอินทรีย์ ขอให้มีบุตรตามยามเวลา
น้ำจิตแม่มุ่งตั้งหวังในบุตร ที่สูงสุดด้วยอำนาจวาสนา
ทั้งรูปโฉมโนมพรรณและจรรยา เลิศปัญญากตัญญูรู้คุณคน
มีศีลธรรมดำรงวงศ์สกุล บริบูรณ์สินทรัพย์ไม่อับผล
นี้ความคิดของแม่แท้ทุกคน ที่หวังผลในลูกผูกอารมณ์
เมื่อลูกคลอดปลอดภัยใจเป็นสุข ลืมความทุกข์เฝ้าลูบจูบเผ้าผม
แสนอิ่มอาบปราบปลื้มให้ดื่มนม ประคองชมยั่วยวนชวนพาที
ลูกร้องให้กายสั่นจิตหวั่นไหว เป็นห่วงใยจอมขวัญไม่หันหนี
ธุระอื่นหมื่นแสนแม้นจะมี แม่ยินดีละทิ้งวิ่งประคอง
ประโลมลูบจูบกอดให้ชอบชื่น ให้เริงรื่นเสื่อมคลายวายเศร้าหมอง
เมื่อลูกโตวิ่งได้ดังหมายปอง แม่ก็ต้องระวังอยู่ทั้งวัน
กลัวลมแดดแผดเผาละอองเปื้อน คอยตักเตือนปลอบปลุกให้สุขสันต์
เพราะห่วงใยในลูกจิตผูกพัน ทุกคืนวันแม่ไม่ลืมปลื้มอารมณ์
ครั้นโตใหญ่ให้ศึกษาหาความรู้ เป็นเครื่องชูประดับกายให้สวยสม
อันวิชาพาให้ผ่องล่องลอยลม ดังคำชมปราชญ์ว่าวิชาชาญ
อยู่หรือไปดีสิ้นถิ่นมนุษย์ อุดมสุดเลิศล้ามหาศาล
ข้อที่แม่มุ่งหวังตั้งปณิธาน ให้ลูกหลานล้ำเลิศประเสริฐคน
แม่จึงได้สมัญญาปรากฏชื่อ เพราะนับถือรักบุตรเฝ้าอุดหนุน
โปเสนตีคำนี้บริบูรณ์ อำนาจคุณความดีที่มีมา
แม่รวบรวมทรัพย์สินสิ้นทั้งหมด ตั้งใจจดต่อบุตรสุดหรรษา
ลูกโตใหญ่แม่คำนึงถึงเวลา จึงอุตส่าห์พร่ำสอนสุนทรธรรม
ให้ลูกดีมีจรรยามารยาท จิตสะอาดงามสมแสนคมขำ
ให้ชื่นชมสมถวิลในศีลธรรม จะได้บำรุงตัวไปชั่วกาล
เมื่อลูกไปไกลตาเวลาค่ำ แม่ก็พร่ำพรอดเพ้อละเมอขาน
พอลูกกลับขยับท่าว่าเดือดดาล ทำอาการตั้งท่าจะฆ่าตี
ไปไหนมาลูกชั่วมัวแต่เล่น เช้าจดเย็นแม่นั่งมองวิถี
ลูกอะไรไม่อยากได้ตายเสียดี ทำท่าทีกริ้วโกรยเสียงโวยวาย
อันความจริงแม่รักใคร่ในสายเลือด ถึงจะเดือดเป็นเปลวก็เร็วหาย
พอลูกอ้อนว่าแม่จ่าข้าไม่สบาย อย่าโวยวายทำโทษโกรธลูกเลย
ฟังเสียงใสหวั่นไหวใจแม่อ่อน เหมือนทางบอนถูกไฟลนไม่ทนเฉย
เพราะใจปักรักลูกผูกชมเชย จึงเอื้อนเอ๋ยวาจาท่าประโลม
แม่ไม่รู้ขู่ลูกเพราะผูกรัก โอ้บุญหนักอย่าเศร้าเจ้างามโฉม
ทั่วแดนดินถิ่นมนุษย์ ใครจะโทรมแม่ไม่หวั่นเหมือนขวัญใจ
อย่าเศร้าสร้อยน้อยจิตคิดให้ถูก แม่จะผูกโกรธขึ้งไปถึงใหน
แม่รักเจ้าเฝ้าวอนสอนร่ำไป จงเห็นใจของแม่ที่แท้เอย
