โรงเรียน…………………..
ข้อสอบกลางภาคเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ ๒
รายวิชา ส ๓๒๒๑๐ พระพุทธศาสนา ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๔๘
คำอธิบาย : ข้อสอบมี ๓ ตอน จำนวน ๖๐ คะแนน ให้เวลา ๑ ชั่วโมง
ตอนที่ ๑ จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำตอบเดียว โดยระบายด้วยดินสอดำที่กระดาษคำตอบ (๒๐ คะแนน)
๑. ข้อใด คือจุดประสงค์ของการศึกษาพุทธประวัติ
ประวัติพระสาวก พระสาวิกา และชาวพุทธตัวอย่าง ที่แท้จริง
ก. เพื่อเป็นการสั่งสมคุณงามความดีแต่ตนเอง
ข. เพื่อเป็นการระลึกถึงพระพุทธเจ้าและพระสาวก
ค. เพื่อเป็นการเผยแผ่และจรรโลงพระพุทธศาสนาไว้
ง. เพื่อเป็นการสร้างสันติสุขให้แก่ตนเองและสังคม
๒. การผจญมารของพระพุทธเจ้า หมายถึงอะไร
ก. การปฏิบัติธรรมอย่างเคร่งครัดก่อนการตรัสรู้
ข. การต่อสู้กับกิเลสที่คอยขวางมิให้ตรัสรู้
ค. การค้นหาความจริง ก่อนการที่จะตรัสรู้
ง. การกำจัดบุคคลผู้คิดร้ายพระองค์ก่อนวันจะตรัสรู้
๓. มาร ที่มาขัดขวางพระพุทธเจ้าในคืนวันที่จะตรัสรู้ ได้แก่อะไร
ก. ยักษ์ ที่คอยเบียดเบียน ข. เทวดา ที่แปลงกายมา
ค. บุคคล ผู้ประสงค์ร้าย ง. กิเลส เครื่องเศร้าหมอง
๔. เหตุการณ์การผจญมารของพระพุทธเจ้า ทำให้ได้ข้อคิดด้าน
ใด แก่นักเรียน
ก. การให้อภัยแก่คนอื่น
ข. การสร้างสันติสุขแก่สัตว์โลก
ค. การสังเคราะห์เอื้อเฟื้อแก่สัตว์โลก
ง. การใช้ความเพียรวิริยะอุตสาหะ
๕. พระพุทธเจ้าทรงผนวชอยู่กี่ปี จึงได้ตรัสรู้
ก. ๔ ปี ข. ๕ ปี
ค. ๖ ปี ง. ๗ ปี
๖. ข้อใด ให้ความหมายคำว่า “การตรัสรู้” ได้ถูกต้องที่สุด
ก. การรู้แจ้งทุกสิ่งทุกอย่างในโลกนี้
ข. การรู้ความจริงในสิ่งที่คนอื่นไม่รู้
ค. การรู้ความจริงที่ทำความบริสุทธิ์แก่ตนเอง
ง. การรู้ความจริงทั้งทางธรรมและทางโลก
๗. ข้อใด มิใช่ ผลที่เกิดจากการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า
ก. เป็นการเปลี่ยนแปลงศาสนาในประเทศอินเดีย
ข. เป็นจุดเริ่มต้นของการก่อตั้งพระพุทธศาสนา
ค. เป็นจุดกำเนิดของหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
ง. เป็นการประกาศสัจธรรมทางพระพุทธศาสนา
๘. ข้อใด มิใช่ เหตุผลที่พระพุทธเจ้า ทรงแสดงธรรมแก่
เบญจวัคคีย์ก่อนใครๆ
ก. เพราะทรงคิดว่าปัญจวัคคีย์ เป็นผู้อาวุโสกว่าผู้อื่น
ข. เพราะต้องการให้ปัญจวัคคีย์เป็นสักขีพยานแห่งการ
ตรัสรู้
ค. เพราะนึกถึงอุปการะคุณที่ปัญจวัคคีย์เคยรับใช้มาก่อน
ง. เพราะต้องการเปลี้องความเห็นผิดของปัญจวัคคีย์
๙. พระพุทธเจ้า ทรงสั่งสอนประชาชนอยู่กี่พรรษา จึงเสด็จ
ปรินิพพาน
ก. ๔๐ ปี ข. ๔๕ ปี
ค. ๕๐ ปี ค. ๕๕ ปี
๑๐. ข้อใดกล่าว ไม่ ถูกต้องเกี่ยวกับการประกาศพระศาสนา
ของพระพุทธเจ้า
ก. พระพุทธเจ้าทรงประกาศพระศาสนาทันทีหลังจาก
ได้ตรัสรู้
ข. พระพุทธเจ้าทรงมีพระกรุณาต่อหมู่สัตว์จึงทรง
แสดงธรรมแก่ชาวโลก
ค. พระพุทธเจ้าทรงเปรียบบุคคลที่พระองค์จะทรงสั่ง
สอนเหมือนบัว ๔ เหล่า
ง. พระอัญญาโกณฑัญญะ คือพระสาวกองค์แรกที่
พระพุทธเจ้าทรงบวชให้
๑๑. ข้อใด มีความสัมพันธ์กันที่ถูกต้อง
ก. พระมหาโมคคัลลานะ : อัครสาวกฝ่ายขวา
ข. พระสารีบุตร : อัครสาวกฝ่ายซ้าย
ค. พระสารีบุตร : ปัญญามาก
ง. พระมหาโมคคัลลานะ : กตัญญูกตเวที
๑๓. ข้อใด กล่าวถูกต้องเกี่ยวกับประวัติพระสารีบุตร
- มีชื่อเดิมว่าโกลิตะ
ข. ออกบวชได้ 7 วันจึงบรรลุพระอรหันต์
ค. นิพพานหลังพระโมคคัลลานะ
ง. เป็นพระอุปัชฌาย์ของสามเณรองค์แรก
๑๔. พระพุทธเจ้า ทรงยกย่องพระมหาโมคคัลลานะว่าเป็น
ผู้มีฤทธิ์มาก เพราะมีคุณสมบัติตรงตามข้อใด
- สามารถไปนรกสวรรค์ได้
ข. เป็นที่เกรงขามของผู้อื่น
ค. สามารถชี้บาปบุญคุณโทษได้
ง. ทำให้ผู้นับถือลัทธิอื่นมานับถือพระพุทธศาสนา
๑๕. พระมหาโมคคัลลานะ เป็นถึงพระอรหันต์ ทำไมจึงถูกโจร
ทำร้ายได้
- เพราะท่านมีกำลังน้อย
ข. เพราะท่านไม่คิดต่อสู้
ค. เพราะกรรมเก่าของท่าน
ง. เพราะท่านคิดว่าโจรจะไม่ทำร้ายพระ
๑๖. นางขุชชุตตรา มีลักษณะร่างกายตรงกับข้อใด
- มีรูปร่างค่อม ข. มีหน้าตาสวยงาม
ค. มีตาบอด ง. มีผิวดำ
๑๗. เหตุใด นางขุชชุตตราจึงได้รับยกย่องจากพระพุทธเจ้าว่า
“เป็นผู้เลิศกว่าอุบาสิกาทั้งหลาย ผู้เป็นธรรมกถึก”
- ชำนาญในการฟังธรรม
ข. เทศน์สอนผู้อื่นได้อย่างแตกฉาน
ค. ศึกษาหาความรู้โดยไม่ย่อท้อ
ง. มีความละเอียดรอบคอบเสมอ
๑๘. สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
ทรงเป็นพระราชโอรสของใคร
ก. พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว
ข. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ค. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ง. พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
๑๙. ข้อใด กล่าวไม่ถูกต้อง เกี่ยวกับพระประวัติของสมเด็จ
พระมหาสมณเจ้า กรมพระวชิรญาณวโรรส
ก. ทรงออกผนวชเป็นพระภิกษุ เมื่อมีพระชันษา ๒๐
ข. ทรงศึกษาความรู้ทางบาลีได้เปรียญ ๕ ประโยค
ค. ทรงจัดตั้งมหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัย
ง. ทรงเป็นเจ้าอาวาสวัดราชาธิวาสวิหาร
๒๐. ชาวพุทธที่ดี ต้องมีลักษณะอย่างไร
ก. เข้าวัดถวายทานทุกวัน
ข. ศึกษาปฏิบัติธรรมะเสมอ
ค. ช่วยเหลืองานศาสนาไม่เคยขาด
ง. สงเคราะห์ผู้ที่ตกทุกข์ได้ยาก
ตอนที่ ๒ จงตอบคำถามด้วยข้อความสั้น ๆ โดยเขียนคำตอบลงในกระดาษคำตอบ ( ๒๐ คะแนน )
๑. พระพุทธเจ้าทรงชนะมารได้ ด้วยธรรมอะไร
๒. มาร คือรากเหง้าของกิเลส ได้แก่อะไรบ้าง
๓. จงบอกบารมี ๑๐ ทัศ มา ๓ ข้อ
๔. พระพุทธรูปที่ถูกจำลอง มาจากเหตุการณ์ผจญมารของพระพุทธเจ้า เรียกว่าปางอะไร
๕. การอ้างพระแม่ธรณีในการผจญมารของพระพุทธเจ้า พระองค์ทรงอ้างถึงอะไร
๖. ใครเป็นอาจารย์สอนคนแรกให้แก่พระพุทธเจ้า หลังจากทรงผนวชแล้ว
๗. จงยกตัวอย่างการบำเพ็ญตบะของนักบวชชาวอินเดีย
๘. ใครถวายข้าวมธุปายาสแก่พระพุทธเจ้าในวันตรัสรู้
๙. พระพุทธเจ้า ทรงตรัสรู้ธรรมอะไร
๑๐. คำว่า สัมมาสัมพุทโธ หมายความว่าอย่างไร
๑๑. พระธรรมเทศนากัณฑ์แรกที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงชื่อว่าอะไร
๑๒. พระพุทธเจ้าทรงเปรียบบุคคลเหมือนกับบัวที่อยู่ใต้น้ำหรือในโคลนนั้น หมายถึงบุคคลเช่นไร
๑๓. หลักการที่ชื่อว่าโอวาทปาติโมกข์ ที่เป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา ได้แก่อะไรบ้าง
๑๔ พระสาวกรูปใด สารมารถไปท่องนรก สวรรค์ แล้วนำมาสั่งสอนผู้อื่น
๑๕. พระสารีบุตร ได้ฟังธรรมจากใคร จึงได้ขอบวชในพระพุทธศาสนา
๑๖. พระสาวกรูปใด ถือว่าเป็นผู้มีปัญญามากรองจากพระพุทธเจ้า
๑๗. พระโมคคัลลานะ ได้รับยกย่องจากพระพุทธเจ้าด้านใด
๑๘. พระโมคคัลลานะ บรรลุพระอรหันต์ก่อนพระสารีบัตรกี่วัน
๑๙. เพราะเหตุอะไร นางขุชชุตตรา จึงเกิดมาเป็นคนใช้ในบ้านเศรษฐี
๒๐. นางขุชชุชตรา ได้รับยกย่องจากพระพุทธเจ้าในด้านใด
ตอนที่ ๓ จงตอบคำถามต่อไปนี้ โดยการแสดงทัศนะตามความเข้าใจ ให้เลือกตอบเพียง ๒ ข้อ ( ๒๐ คะแนน )
- ให้นักเรียนเลือกสรุปเหตุการณ์ พุทธประวัติ ตอน ผจญมาร การตรัสรู้ และการสั่งสอน เพียง ๑ ตอน แล้วให้ วิเคราะห์ประวัติความเป็นมา ข้อคิดหรือประโยชน์ที่ได้รับจากการได้เรียนพุทธประวัติตอนที่เลือกมานั้น มาพอเข้าใจ
- จากการศึกษาประวัติของพระสารีบุตร นักเรียนได้ข้อคิดด้านใด ที่ควรยึดถือเป็นแบบอย่างบ้าง จงตอบพร้อมกับยกเหตุการณ์ประกอบด้วย
- ให้นักเรียน สรุปผลงานด้านการจัดการพระพุทธศาสนา และพระนิพนธ์ทางพระพุทธศาสนา ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่ปรากฏมาให้พระสงฆ์และชาวพุทธ ได้เรียนรู้และปฏิบัติมาจนถึงปัจจุบันนี้
————000———–
