ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นโท 2545

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นโท

สอบในสนามหลวง

วันศุกร์ ที่ ๒๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๕

——————-

		ปัญหา	เฉลย
๑.	๑.๑	ปฏิสันถาร คืออะไร ? มีอะไรบ้าง ?	คือการต้อนรับแขกผู้มาถึงถิ่น ฯ มี ๒ อย่าง ๑) อามิสปฏิสันถาร ต้อนรับด้วยสิ่งของ ๒) ธัมมปฏิสันถาร ต้อนรับโดยธรรม ฯ
	๑.๒	มีประโยชน์แก่ผู้ทำอย่างไรบ้าง ?	อย่างนี้ คือ ๑) เป็นอุบายสร้างความสามัคคีและยึดเหนี่ยวน้ำใจกัน ๒) เป็นการรักษาไมตรีจิตระหว่างกันและกันให้มั่นคงยิ่งขึ้น ฯ
๒.	๒.๑	วิมุตติคืออะไร ? วิมุตติ ๒ อย่าง มีอะไรบ้าง ?	คือความหลุดพ้น มี ๑) เจโตวิมุตติ ความหลุดพ้นด้วยอำนาจแห่งใจ ๒) ปัญญาวิมุตติ ความหลุดพ้นด้วยอำนาจแห่งปัญญา ฯ
	๒.๒	วิมุตติ ๒ กับวิมุตติ ๕ จัดเป็นโลกิยะและโลกุตตระอย่างไร ?	วิมุตติ ๒ เป็นโลกุตตระอย่างเดียว ส่วนวิมุตติ ๕ เป็นได้ทั้งโลกิยะและโลกุตตระ ฯ
๓.	๓.๑	ความเห็นว่า "ถึงคราวเคราะห์ดีก็ดีเอง ถึงคราวเคราะห์ร้ายก็ร้ายเอง" อย่างนี้ เป็นทิฏฐิอะไร ? จงอธิบาย	เป็นอเหตุกทิฏฐิ คือเห็นว่า สิ่งทั้งหลายไม่มีเหตุปัจจัย คนเราจะได้ดีหรือได้ร้ายตามคราวเคราะห์ ถึงคราวจะดีก็ดีเอง ถึงคราวจะร้ายก็ร้ายเอง ไม่มีเหตุปัจจัยอื่น ฯ
	๓.๒	คติทางพระพุทธศาสนาต่างจากความเห็นนี้อย่างไร ?	พระพุทธศาสนาถือว่าสังขตธรรมทั้งปวงเกิดแต่เหตุ ฯ
๔.	๔.๑	อาหารของสัตว์นรก และเปรต คืออะไร ?	อาหารของสัตว์นรกคือกรรม ส่วนของเปรตคือกรรมและผลทานที่ญาติมิตรทำบุญอุทิศให้ ฯ
	๔.๒	คนจำพวกไหนเปรียบเหมือนอสุรกาย ในอบาย ๔ ?	คนลอบทำโจรกรรม หลอกลวงฉกชิงเอาทรัพย์ของผู้อื่น เปรียบเหมือนอสุรกาย ฯ
๕.	๕.๑	กุลมัจฉริยะ ตระหนี่ตระกูล คืออย่างไร ?	คือหวงแหนตระกูลไม่ยอมให้ตระกูลอื่นมาเกี่ยวดองด้วย ถ้าเป็นบรรพชิตก็หวงอุปัฏฐาก ไม่พอใจให้ไปบำรุงภิกษุอื่น ฯ
	๕.๒	ครูสอนศิษย์ ปิดบังอำพรางความรู้ ไม่บอกให้สิ้นเชิง จัดเข้าในมัจฉริยะข้อไหน ?	ธัมมมัจฉริยะ
๖.	๖.๑	ญาณ ๓ ที่เป็นไปในจตุราริยสัจ มีอะไรบ้าง ?	๑) สัจจญาณ ปรีชาหยั่งรู้อริยสัจ ๒) กิจจญาณ ปรีชาหยั่งรู้กิจอันควรทำ ๓) กตญาณ ปรีชาหยั่งรู้กิจอันทำแล้ว ฯ
	๖.๒	ญาณ ๓ ที่เป็นไปในทุกขสมุทัยมีอธิบายอย่างไร ?	๑) ปรีชาหยั่งรู้ว่า นี้ทุกขสมุทัย จัดเป็นสัจจญาณ ๒) ปรีชาหยั่งรู้ว่า ทุกขสมุทัย เป็นสภาพที่ควรละเสีย จัดเป็นกิจจญาณ ๓) ปรีชาหยั่งรู้ว่า ทุกขสมุทัยที่ควรละๆ ได้แล้ว จัดเป็นกตญาณ ฯ
๗.	๗.๑	วิญญาณฐิติต่างจากสัตตาวาสอย่างไร ?	ต่างกันอย่างนี้ ภูมิเป็นที่ตั้งแห่งวิญญาณเรียกว่า วิญญาณฐิติ ภพเป็นที่อยู่แห่งสัตว์ เรียกว่า สัตตาวาส ฯ
	๗.๒	สัญญาเวทยิตนิโรธกับนิโรธสมาบัติต่างกันหรือเหมือนกัน ?	ต่างกันโดยพยัญชนะ โดยอรรถเป็นอย่างเดียวกัน คือท่านผู้เข้าถึงสมาบัติชนิดนี้แล้วย่อมไม่มีสัญญาและเวทนา ฯ
๘.	๘.๑	ในพระพุทธคุณ บทว่า อรหํ ที่แปลว่า เป็นผู้หักกำแห่งสังสารจักรนั้น กำแห่งสังสารจักร ได้แก่อะไร ?	ได้แก่อวิชชา ตัณหา อุปาทานและกรรม ฯ
	๘.๒	พระพุทธคุณต่อไปนี้มีคำแปลว่าอย่างไร ? ก) สุคโต ข) อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ	ก) เป็นผู้เสด็จไปดีแล้ว ข) เป็นสารถีแห่งบุรุษพึงฝึกได้ ไม่มีบุรุษอื่นยิ่งไปกว่า ฯ
๙.	๙.๑	ในกรรม ๑๒ กรรมที่ให้ผลตามลำดับ ได้แก่กรรมอะไรบ้าง ?	ได้แก่ ๑) ครุกรรม กรรมหนัก ๒) พหุลกรรม หรือ อาจิณณกรรม กรรมชิน ๓) อาสันนกรรม กรรมเมื่อจวนเจียน ๔) กตัตตากรรม กรรมสักว่าทำ ฯ
	๙.๒	อุปฆาตกกรรม มีอธิบายอย่างไร ?	อุปฆาตกกรรมเป็นกรรมที่แรง ซึ่งตรงกันข้ามกับชนกกรรม และอุปัตถัมภกกรรม เข้าตัดรอนการให้ผลของกรรมสองอย่างนั้นให้ขาดไปเสียทีเดียว เช่น เกิดในตระกูลสูงมั่งคั่ง แต่อายุสั้น เป็นต้น ฯ
๑๐.	๑๐.๑	ในธุดงค์ ๑๓ นั้น ธุดงค์ที่ถือได้เฉพาะกาลมีอะไรบ้าง ?	๑) รุกขมูลิกังคะ ถืออยู่โคนไม้เป็นวัตร ๒) อัพโภกาสิกังคะ ถืออยู่ในที่แจ้งๆ เป็นวัตร ฯ
	๑๐.๒	การถือธุดงค์ ย่อมสำเร็จด้วยอาการอย่างไร ?	สำเร็จด้วยการสมาทาน คือด้วยอธิษฐานใจหรือแม้ด้วยเปล่งวาจา ฯ

——————-

เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....

สื่อการสอนที่เกี่ยวข้อง...