ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นโท 2545

      ปิดความเห็น บน ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นโท 2545

ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นโท

สอบในสนามหลวง

วันศุกร์ ที่ ๒๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๕

——————-

 

 

 

ปัญหา

เฉลย

๑.

๑.๑

ปฏิสันถาร คืออะไร ? มีอะไรบ้าง ?

คือการต้อนรับแขกผู้มาถึงถิ่น ฯ มี ๒ อย่าง

                ๑)  อามิสปฏิสันถาร  ต้อนรับด้วยสิ่งของ

                ๒)  ธัมมปฏิสันถาร  ต้อนรับโดยธรรม ฯ

 

๑.๒

มีประโยชน์แก่ผู้ทำอย่างไรบ้าง ?

อย่างนี้ คือ

                ๑)  เป็นอุบายสร้างความสามัคคีและยึดเหนี่ยวน้ำใจกัน

                ๒)  เป็นการรักษาไมตรีจิตระหว่างกันและกันให้มั่นคงยิ่งขึ้น ฯ

๒.

๒.๑

วิมุตติคืออะไร ? วิมุตติ ๒ อย่าง มีอะไรบ้าง ?

คือความหลุดพ้น มี

                ๑)  เจโตวิมุตติ  ความหลุดพ้นด้วยอำนาจแห่งใจ

                ๒)  ปัญญาวิมุตติ  ความหลุดพ้นด้วยอำนาจแห่งปัญญา ฯ

 

๒.๒

วิมุตติ ๒ กับวิมุตติ ๕ จัดเป็นโลกิยะและโลกุตตระอย่างไร ?

วิมุตติ ๒ เป็นโลกุตตระอย่างเดียว

ส่วนวิมุตติ ๕ เป็นได้ทั้งโลกิยะและโลกุตตระ ฯ

๓.

๓.๑

ความเห็นว่า "ถึงคราวเคราะห์ดีก็ดีเอง ถึงคราวเคราะห์ร้ายก็ร้ายเอง" อย่างนี้ เป็นทิฏฐิอะไร ? จงอธิบาย

เป็นอเหตุกทิฏฐิ คือเห็นว่า สิ่งทั้งหลายไม่มีเหตุปัจจัย คนเราจะได้ดีหรือได้ร้ายตามคราวเคราะห์ ถึงคราวจะดีก็ดีเอง ถึงคราวจะร้ายก็ร้ายเอง ไม่มีเหตุปัจจัยอื่น ฯ

 

๓.๒

คติทางพระพุทธศาสนาต่างจากความเห็นนี้อย่างไร ?

พระพุทธศาสนาถือว่าสังขตธรรมทั้งปวงเกิดแต่เหตุ ฯ

๔.

๔.๑

อาหารของสัตว์นรก และเปรต คืออะไร ?

อาหารของสัตว์นรกคือกรรม ส่วนของเปรตคือกรรมและผลทานที่ญาติมิตรทำบุญอุทิศให้ ฯ

 

๔.๒

คนจำพวกไหนเปรียบเหมือนอสุรกาย ในอบาย ๔ ?

คนลอบทำโจรกรรม หลอกลวงฉกชิงเอาทรัพย์ของผู้อื่น เปรียบเหมือนอสุรกาย ฯ

๕.

๕.๑

กุลมัจฉริยะ ตระหนี่ตระกูล คืออย่างไร ?

คือหวงแหนตระกูลไม่ยอมให้ตระกูลอื่นมาเกี่ยวดองด้วย ถ้าเป็นบรรพชิตก็หวงอุปัฏฐาก ไม่พอใจให้ไปบำรุงภิกษุอื่น ฯ

 

๕.๒

ครูสอนศิษย์ ปิดบังอำพรางความรู้ ไม่บอกให้สิ้นเชิง จัดเข้าในมัจฉริยะข้อไหน ?

ธัมมมัจฉริยะ

๖.

๖.๑

ญาณ ๓ ที่เป็นไปในจตุราริยสัจ มีอะไรบ้าง ?

                ๑) สัจจญาณ ปรีชาหยั่งรู้อริยสัจ

                ๒) กิจจญาณ ปรีชาหยั่งรู้กิจอันควรทำ

                ๓) กตญาณ ปรีชาหยั่งรู้กิจอันทำแล้ว ฯ

 

๖.๒

ญาณ ๓ ที่เป็นไปในทุกขสมุทัยมีอธิบายอย่างไร ?

                ๑) ปรีชาหยั่งรู้ว่า นี้ทุกขสมุทัย จัดเป็นสัจจญาณ

                ๒) ปรีชาหยั่งรู้ว่า ทุกขสมุทัย เป็นสภาพที่ควรละเสีย จัดเป็นกิจจญาณ

                ๓) ปรีชาหยั่งรู้ว่า ทุกขสมุทัยที่ควรละๆ ได้แล้ว จัดเป็นกตญาณ ฯ

๗.

๗.๑

วิญญาณฐิติต่างจากสัตตาวาสอย่างไร ?

ต่างกันอย่างนี้ ภูมิเป็นที่ตั้งแห่งวิญญาณเรียกว่า วิญญาณฐิติ ภพเป็นที่อยู่แห่งสัตว์ เรียกว่า สัตตาวาส ฯ

 

๗.๒

สัญญาเวทยิตนิโรธกับนิโรธสมาบัติต่างกันหรือเหมือนกัน ?

ต่างกันโดยพยัญชนะ โดยอรรถเป็นอย่างเดียวกัน คือท่านผู้เข้าถึงสมาบัติชนิดนี้แล้วย่อมไม่มีสัญญาและเวทนา ฯ

๘.

๘.๑

ในพระพุทธคุณ บทว่า อรหํ ที่แปลว่า เป็นผู้หักกำแห่งสังสารจักรนั้น กำแห่งสังสารจักร ได้แก่อะไร ?

ได้แก่อวิชชา ตัณหา อุปาทานและกรรม ฯ

 

๘.๒

พระพุทธคุณต่อไปนี้มีคำแปลว่าอย่างไร ?

                ก)  สุคโต

                ข)  อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ

ก)  เป็นผู้เสด็จไปดีแล้ว

ข)  เป็นสารถีแห่งบุรุษพึงฝึกได้ ไม่มีบุรุษอื่นยิ่งไปกว่า ฯ

๙.

๙.๑

ในกรรม ๑๒ กรรมที่ให้ผลตามลำดับ ได้แก่กรรมอะไรบ้าง ?

ได้แก่

                ๑)  ครุกรรม  กรรมหนัก

                ๒)  พหุลกรรม หรือ อาจิณณกรรม กรรมชิน

                ๓)  อาสันนกรรม  กรรมเมื่อจวนเจียน

                ๔)  กตัตตากรรม  กรรมสักว่าทำ ฯ

 

๙.๒

อุปฆาตกกรรม มีอธิบายอย่างไร ?

อุปฆาตกกรรมเป็นกรรมที่แรง ซึ่งตรงกันข้ามกับชนกกรรม และอุปัตถัมภกกรรม  เข้าตัดรอนการให้ผลของกรรมสองอย่างนั้นให้ขาดไปเสียทีเดียว เช่น เกิดในตระกูลสูงมั่งคั่ง แต่อายุสั้น เป็นต้น ฯ

๑๐.

๑๐.๑

ในธุดงค์ ๑๓ นั้น ธุดงค์ที่ถือได้เฉพาะกาลมีอะไรบ้าง ?

๑)  รุกขมูลิกังคะ  ถืออยู่โคนไม้เป็นวัตร

๒)  อัพโภกาสิกังคะ  ถืออยู่ในที่แจ้งๆ เป็นวัตร ฯ

 

๑๐.๒

การถือธุดงค์ ย่อมสำเร็จด้วยอาการอย่างไร ?

สำเร็จด้วยการสมาทาน คือด้วยอธิษฐานใจหรือแม้ด้วยเปล่งวาจา ฯ

 

 

——————-

เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....